សិក្សាអំពីចិត្តវិទ្យា ឬការដឹង

បាតុភូតចិត្តវិទ្យា :  គឺជាការសិក្សាអំពីរចនាសម្ព័ន្ធនៃស្មារតីដែលបានជួបប្រទះពីចំណុចនៃទិដ្ឋភាពដំបូងរបស់មនុស្ស។ រចនាសម្ព័ន្ធសំណង់កណ្ដាលនៃបទពិសោធន៏មួយគឺជាចេតនារបស់ខ្លួន
ដែលកំពុងត្រូវបានដឹកនាំរបស់ខ្លួនឆ្ពោះទៅរកអ្វីមួយ, ដូចជាបទពិសោធន៍ឬអំពីវត្ថុមួយចំនួន។ បទពិសោធន៏ត្រូវបានដឹកនាំឆ្ពោះទៅរកវត្ថុមួយដោយគុណធម៌នៃមាតិការបស់វាឬអត្ថន័យ
រួមជាមួយនឹងលក្ខខណ្ឌហណាមួយដែលសមរម្យ។ បាតុភូតគឺជាការខុសគ្នាពីការពាក់ព័ន្ធទៅនឹងគន្លឹះសំខាន់ដទៃទៀតនៅក្នុងទស្សនវិជ្ជា, ដូចជា តក្កនិងក្រមសីលធម៌។

វេទនារម្មណ៍គឺជាសមត្ថភាពដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណនិងគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍របស់អ្នកនិងអារម្មណ៍របស់អ្នកដទៃ។ ជាទូទៅវាត្រូវបាននិយាយថាដើម្បីរួមបញ្ចូល 3 ជំនាញការ:

1. ការយល់ដឹងអារម្មណ៍រួមមានសមត្ថភាពក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណអារម្មណ៍របស់អ្នកនិងអ្នកដទៃបាន;
2. សមត្ថភាពដើម្បីទាញអារម្មណ៍និងអនុវត្តពួកវាទៅប្រៀបដូចជាគិតនិងភារកិច្ចដោះស្រាយនេះមានបញ្ហា!
3. សមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍, រួមបញ្ចូលទាំងសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកនិងសមត្ថភាពដើម្បីលើកទឹកចិត្តឡើងឬបន្ថយចុះមនុស្សម្នាក់ផ្សេងទៀតបាន។

ខួរក្បាលមនុស្សជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃប្រព័ន្ធប្រសាទដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងក្បាលរបស់មនុស្សដែលបានការពារដោយលលាដ៏ក្បាល។
វិទ្យាសាស្រ្តបច្ចេកទេសសិក្សាថា ខួរក្បាលមនុស្សខុសគ្នានៅក្នុងវិធីដ៏សំខាន់ពីពួកអ្នកដែលត្រូវបានប្រើដើម្បីសិក្សាខួរក្បាលរបស់ថនិកសត្វដទៃទៀត។
ជាការពិតណាស់កោសិកាខួរក្បាលរបស់បុគ្គល (លើកលែងតែកន្លែងដែលមានសំណាកជាលិកាត្រូវបានគេយកសម្រាប់ការធ្វើកោសល្យវិច័យសម្រាប់ដុំសាច់ដែលសង្ស័យថាខួរក្បាល)
ត្រូវបានសិក្សាតែនៅក្នុងមនុស្សដែលមិនមែនជា; ភារកិច្ចខួរក្បាលស្មុគ្រស្មាញអាចត្រូវបានសិក្សាតែនៅក្នុងមនុស្ស។
ការរួមបញ្ចូលប្រភពព័ត៌មានចំនួនពីរដើម្បីទទួលបានការយល់មុខងារនៃខួរក្បាលរបស់មនុស្សគឺជាបញ្ហាប្រឈមដែលកំពុងបន្តសម្រាប់ការ neuroscience ។

ចិត្តវិទ្យាគឺជាការសិក្សាអំពីចិត្ត និងអត្តចរិត របស់មនុស្ស វាជាការសិក្សានៃ ការអប់រំមួយ ឫការឆ្លើយតប និងវិទ្យាសាស្រ្តមួយ ដែលស្វែងយល់ ពីមនុស្សម្នាក់ រឺជាក្រុម ដោយការសំអាងលើ ការអប់រំទូទៅមួយ និងការស្រាវជ្រាវ ករណីមួយ ដែលជាក់លាក់ ។ ចិត្តវិទ្យាគឺជាការព្យាយាម ស្វែងយល់ច្បាប់នៃ មុខងារខួរក្បាល មនុស្សម្នាក់ ឫអត្តចរិតក្នុង សង្គមចិត្តវិទ្យាគឺមានដំណើរការ ដូចជា៖  ការស្គាល់ ឫ ការដឹង;  ការតាំងចិត្ត  ប្រុងស្មារតី; ការយកចិត្តទុកដាក់;  អាម្មរណ៍;  បញ្ញា  ទេពកោសល្យ;  បាតុភូតវិទ្យា ;ការដឹងហេតុផល ;មុខងាររបស់ខួរក្បាល; ចរិក ឫបុគ្គលិកលក្ខណះ; អាកប្បកិរិយាមិនដឹងខ្លួន។ តើអ្វីដែលល្អឥតខ្ចោះ នៅលើសកលលោកយើងនេះ? របស់ដែលល្អឥតខ្ចោះ លើសកលលោកគឺ ខួរក្បាលរបស់មនុស្ស ព្រោះខួរក្បាលរបស់មនុស្ស អាចដឹងថាខ្លួនកំពុងឋិតនៅទីណា និងកំពុងរស់នៅក្នុងសកលលោក។ខួរក្បាលគឺ ជាឥទ្ធិពលមួយ ដែលអនុញ្ញាតិអោយយើងគិត សម្រេចចិត្ត  ទទួលអារម្មណ៍អ្វីមួយ  ស្គាល់ខ្លួនឯងជានរណា និងការកំណត់សម្គាល់អ្វីមួយ។ នៅក្នុងចិត្តវិទ្យា Subconscious គឺជាផ្នែកមួយនៃស្មារតី ដែលមិនមែន ជាការដឹងនា ពេលបច្ចុប្បន្ននោះទេ។

តែវាជាអ្វីដែលយើងធ្លាប់ បានជួបក្នុងអតីតកាល ដោយយើងមិនបានចងចាំ នូវសកម្មភាពនោះទាំងអស់នោះទេ ដោយយើងចងចាំ មានភាពស្រពិចស្រពិល ប៉ុន្តែសកម្មភាពទាំងអស់នោះគឺស្ថិតនៅក្នុងខួរក្បាល់របស់យើង ។ពាក្យ Subconscious គឺចេញមកពីភាសាអាឡឺម៉ង់ Franchsubconcient ពាក្យនេះត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយលោក Pierre Janet (1859-1947) ដែលជាអ្នកពន្យល់ហេតុផល ស្រទាប់មុខងារនៃសម្បជញ្ញៈ ដែលជាការដឹងដ៏មានឥទ្ធិពល មួយដែលគាត់បានហៅថា សតិសម្បជញ្ញៈ។ ចំណែកលោក កាល ចុង បាននិយាយថា សម្បជញ្ញៈគឺមានដែនកំណត់ ហើយវាគឺជាឃ្លាំងនៃចំនេះដឹង ហើយក៏ជាបទពិសោធន៍ដែលយើងធ្លាប់បានធ្វើ។នៅពេលដែលយើង បានជួបព្រឹត្តិការណ៍ ស្រដៀងគ្នា រឺមាននរណាម្នាក់រំលឹក ឫក៏សួរយើង នូវអ្វីដែលយើងធ្លាប់បានធ្វើ នោះខួរក្បាលរបស់យើង និងស្វែងរកសកម្មភាពនោះ នៅក្នុងខួរក្បាល់ ហើយប្រាប់មកខ្លួនយើងថា យើងធ្លាប់បានធ្វើសកម្មភាពបែបនេះ តែការចងចាំនោះមិនបានទាំងស្រុងនោះទេ។ ឧទាហរណ៍៖ កាលខ្ញុំនៅក្មេងខ្ញុំចូលចិត្ត បង្ហោះខ្លែង ហើយតែងតែត្រូវ ម៉ាក់របស់ខ្ញុំស្ដីអោយ ដោយសារតែខ្ញុំចូលចិត្តបង្ហោះ នៅពេលថ្ងៃត្រង់ ហើយនៅពេលដែលខ្ញុំអង្គុយ និយាយលេងជាមួយមិត្តភក្កិ អំពីរឿងដែលទាក់ទងជាមួយខ្លែង នោះខ្ញុំក៏នឹកឃើញនូវទិដ្ឋភាព ដែលខ្ញុំបានធ្លាប់បាន ធ្វើនៅពេលកន្លងទៅ ដោយខួរក្បាលរបស់ខ្ញុំ បានប្រាប់ថា សកម្មភាពនេះ ខ្ញុំធ្លាប់បានធ្វើ។